Με την παρουσία 100 και πλέον γονέων, εκπαιδευτικών, αλλά και μαθητών πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση ενημέρωσης για το ζήτημα της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού, του φαινομένου γνωστού ως «bullying», που διοργάνωσαν με επιτυχία οι Σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων και των επτά Δημοτικών Σχολείων του Δήμου Κρωπίας (1o, 2o, 3o, 4o, 5o, Κίτσι, Αγ. Μαρίνας), υπό την αιγίδα του Δήμου Κρωπίας.
Την έναρξη της εκδήλωσης,, ως εκπρόσωπος των διοργανωτών, έκανε η κ. Βαρβάρα Γκιόκα, Γραμματέας του Συλλόγου του 1ου Δημοτικού Σχολείου, η οποία και ανακοίνωσε την πρόθεση των Συλλόγων να προβούν στην ίδρυση της Ένωσης Συλλόγων Γονέων & Κηδεμόνων στο Δήμο Κρωπίας.
Αμέσως μετά, ο Δήμαρχος Κρωπίας Δημήτριος Ν. Κιούσης χαιρέτησε την εκδήλωση και εξήρε την προσπάθεια των συλλόγων για τη δημιουργία της Ένωσης Γονέων και Κηδεμόνων αφού όπως είπε, «θα συμβάλλει στην καλύτερη συλλογική εκπροσώπηση των γονέων, στον καλύτερο συντονισμό ενεργειών για τη βελτίωση των συνθηκών της μάθησης και φυσικά στην ενότητα της γονεακής κοινότητας».
Οι ομιλητές παρουσίασαν εισηγήσεις που απέχουν από τους παραμορφωτικούς φακούς των media και την τρομολαγνική εκδοχή τους, με αφορμή τη γνωστή τραγική «υπόθεση του Βαγγέλη».
Η πρώτη εισηγήτρια, η κ. Ευαγγελία Κουνέλη, Σχολική Σύμβουλος της 55ης Περιφέρειας Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αττικής, παρουσίασε μια εμπεριστατωμένη εξήγηση και ανάλυση του φαινομένου, στηριζόμενη στα επίκαιρα πλέον – από τη δεκαετία του ΄90 – πορίσματα της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Όρισε την έννοια του εκφοβισμού και τη διέκρινε από τις συνηθισμένες διαμάχες μεταξύ παιδιών. Περιέγραψε τον εκφοβισμό, ως μια επιθετική πράξη ή συμπεριφορά που εκδηλώνεται από ένα άτομο ή ομάδα ατόμων, έχει διάρκεια στο χρόνο, είναι σκόπιμη (επιθυμεί να προκαλέσει φυσική ή ψυχολογική βλάβη) και απευθύνεται σε ένα άτομο που δεν μπορεί να υπερασπιστεί εύκολα τον εαυτό του. Αναφέρθηκε χαρακτηριστικά ότι «ο θύτης ασκεί κυριαρχία στο θύμα (διαφορά κατανομής ισχύος βάσει, ηλικίας, φυσικής δύναμης κα. ) με χρήση επαναλαμβανόμενης βίας».
Η κ. Κουνέλη διέκρινε τις μορφές του εκφοβισμού, σε λεκτικό, έμμεσο, κυβερνοεκφοβισμό και φυσικό και παρουσίασε τον λεγόμενο χάρτη του κύκλου της βίας που εκδηλώνεται με επιθετικότητα, βία, bullying κ.α.
Στη συνέχεια εμβάθυνε στο πώς μπορεί να διαμορφωθεί περιβάλλον για την ανάπτυξη επιθετικότητας που με τη σειρά της είναι πιθανόν να οδηγεί τα παιδιά και τους εφήβους σε πράξεις εκφοβισμού. Επέμεινε όμως, στις συνθήκες που επικρατούν στο οικογενειακό περιβάλλον και πρότεινε τρόπους πρόληψης.
Δεν παρέλειψε να αναφερθεί γενικά και στο κοινωνικο-οικονομικό και πολιτικό πλαίσιο που διαμορφώνει τρόπους και πρότυπα ζωής, τα οποία ευνοούν την ανάπτυξη επιθετικότητας και άκρατου ανταγωνισμού. Εντύπωση προκάλεσε η αναφορά της ότι κανένα κρούσμα εκφοβισμού δεν έχει εκδηλωθεί στους Δήμους Κρωπίας και Μαρκοπούλου , τουλάχιστον τα δύο τελευταία χρόνια. Μάλιστα επισήμανε ότι αυτό οφείλεται και στις τοπικές συνθήκες κοινωνικής συνοχής που είναι υψηλές, κάτι το οποίο πιστώνεται, σε πείσμα της συγκυρίας, η τοπική αυτοδιοίκηση και η τοπική εκπαιδευτική και γονεακή κοινότητα.
Όμως ανέφερε και ένα άλλο στοιχείο που πρέπει να προβληματίσει και να προσανατολίσει τους συλλόγους και τις οικογένειες των παιδιών, ειδικά των αρρένων παιδιών, σε μια πρόληψη συμπεριφοράς. Με οδηγό ένα πολύ δημοφιλές παιδαγωγικό video με καρτούν που παρουσιάζει δύο πρότυπα συμπεριφοράς, αυτό του «Ζοχά» (δηλ. του νταή, εμπνευσμένο από το γνωστό αγριόχορτο) και του Σίτου (του ήρεμου φυτού), η κ.Κουνέλη παρατηρεί ότι κυριαρχεί στα αγόρια, η τάση της συμπεριφοράς του «Ζοχά», αντί του «Σίτου». Η προσέγγισή της ουσιαστικά, θέτει επί τάπητος τη διαδεδομένη κυρίαρχη ανδροκρατική αντίληψη που προτιμάει να προβάλλει επιθετικά πρότυπα ανδρών και μάλιστα διαμεσολαβημένα από τα κυρίαρχα media. Τέλος, κάλεσε τους γονείς να σκεφτούν το ρητό, «Τα παιδιά μαθαίνουν περισσότερα από αυτά που είσαι, παρά από αυτά που τους μαθαίνεις».
Τον λόγο αμέσως μετά, έλαβε η κ. Καλλιόπη (Κάλλια) Κοτζιά, Κοινωνική Λειτουργός και υπεύθυνη των Κοινωνικών Υπηρεσιών του Δήμου Κρωπίας. Όπως είπε «δεν θα πρωτοτυπήσω σε σχέση με τα όσα είπε η προηγούμενη εισηγήτρια και θα εισέλθω στην ουσία του θέματος φωτίζοντας πλευρές του φαινομένου και προσφέροντας πρακτικές συμβουλές προς τους γονείς».
Η κ. Κοτζιά, αναφέρθηκε με αναλυτικό τρόπο στα προφίλ, τόσο του θύματος εκφοβισμού όσο και του θύτη. Ιδιαίτερα, ανέδειξε το χαρακτηριστικό της διαφορετικότητας που παρουσιάζει το υποψήφιο θύμα εκφοβισμού : η εμφάνιση και τα εξωτερικά του χαρακτηριστικά, οι ιδιαίτερες σχολικές επιδόσεις, η καταγωγή ή η θρησκεία, χρόνια προβλήματα υγείας, παιδιά με ειδικές ανάγκες, παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες φοβισμένα, με παθητική στάση απέναντι στη βία και δύσκολα στο να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, «κλειστοί» χαρακτήρες, εσωστρεφή και μοναχικά παιδιά, με περισσότερο άγχος και ανασφάλεια από τους άλλους μαθητές, ήσυχα και ευαίσθητα, παρορμητικά ή υπερκινητικά.
Ποιες είναι οι εμφανείς συνέπειες για τα θύματα; Όπως τόνισε η κ. Κοτζιά, «είναι πιθανόν στο μέλλον, τα παιδιά αυτά να αποκτήσουν αδυναμία, να αναλάβουν ευθύνες, να επιδείξουν συνέπεια στον κοινωνικό τους ρόλο και να συνάψουν σχέσεις».
Ποιο είναι όμως είναι το προφίλ των παιδιών που μπορεί να ασκήσουν εκφοβισμό; Καταρχήν, θέλουν με κάθε τρόπο να αποδείξουν ότι αξίζουν την αποδοχή και παρουσιάζουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: μη ανοχή στη διαφορετικότητα, έντονη εξωστρεφή και παρορμητική συμπεριφορά, πιθανότατα έχουν υποστεί ανάλογη συμπεριφορά και τα ίδια μέσα στο οικογενειακό ή ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, είναι τα ίδια «θύματα» κάποιας μορφής κακοποίησης, προέρχονται από οικογένειες οι οποίες «εκθειάζουν» τις «αρετές» και τα «οφέλη» τέτοιων συμπεριφορών, είναι «χειριστικά με έλλειψη ενσυναίσθησης», είναι επιθετικά με έντονη την ανάγκη για υπεροχή, είναι άτομα με αυτοπεποίθηση, αλλά έντονα ενοχλητικά στη συμπεριφορά, δεν θεωρούν τους συνομήλικούς τους «ισότιμους» και τέλος, είναι επιρρεπή σε παραβίαση κανόνων και ορίων.
Το αποτέλεσμα είναι, στο μέλλον, να αναπτύξουν παραβατική συμπεριφορά, να διακόψουν τη φοίτησή τους, να κάνουν χρήση ουσιών, να έχουν εμπλοκή με τον νόμο.
Η Κοινωνική Λειτουργός του Δήμου Κρωπίας, συνέχισε την εισήγησή της επισημαίνοντας και μια άλλη ομάδα παιδιών που μετέχουν ως παρατηρητές αυτών των φαινομένων εκφοβισμού. Διέκρινε 5 υποομάδες παιδιών-παρατηρητών: στην 1η ομάδα, είναι αυτά που υποστηρίζουν τον θύτη με γέλια, χειροκροτήματα και άλλες μορφές επιδοκιμασίας (νιώθουν και αυτοί δυνατοί…), στη 2η ομάδα, βρίσκονται τα παιδιά που απομακρύνονται και κάνουν ότι δεν είδαν τίποτε, στην 3η ομάδα, υπάρχουν παιδιά που θυματοποιούνται, τρομοκρατούνται, «παγώνουν», στην 4η ομάδα, συναντούμε παιδιά που δεν ξέρουν τι να κάνουν και δεν παίρνουν θέση, ενώ στην 5η ομάδα, προσπαθούν να βοηθήσουν το θύμα, αποδοκιμάζουν τον θύτη και αναζητούν βοήθεια.
Είναι προφανές, ότι το φαινόμενο χρήζει σοβαρής προσοχής στο πλαίσιο της οικογένειας και ο ρόλος της καθίσταται καθοριστικός στην ανάπτυξη ή μη του φαινομένου. Η κ. Κοτζιά το ανέδειξε και στη συνέχεια προχώρησε σε πρακτικές συμβουλές προς τους γονείς, ενώ δημοσιοποίησε τηλέφωνα και διευθύνσεις κρατικών και άλλων φορέων* (ακολουθεί σχετική λίστα στο τέλος του παρόντος), που μπορούν να απευθυνθούν τόσο για την πρόληψη, όσο και για την αντιμετώπιση του φαινομένου, αφού πρώτα συνεργαστούν με τον Διευθυντή του σχολείου, με τη Σχολική Σύμβουλο και με τον Συνήγορο του Παιδιού.
Κλείνοντας την εισήγησή της, η κ. Κοτζιά πρότεινε και εκείνη ένα πλαίσιο διαπαιδαγώγησης μέσα στην οικογένεια, το οποίο θα προφυλάσσει το παιδί από την ανάπτυξη αισθημάτων επιθετικότητας και εχθρότητας, λέγοντας ότι: «Το παιδί πρέπει να ζει μέσα σε περιβάλλον, δικαιοσύνης, κατανόησης, ασφάλειας, επιδοκιμασίας, αγάπης και φιλίας, ώστε να έχει αυτοεκτίμηση».
Από το δημοτικό συμβούλιο Κρωπίας συμμετείχαν : Ο Δήμαρχος Κρωπίας Δημήτριος Ν. Κιούσης, οι Αντιδήμαρχοι Θοδωρής Γρίβας και Ανδρέας Ντούνης, η Πρόεδρος των Σχολικών Επιτροπών, δημοτική σύμβουλος, Γεωργία Θεοχάρη -Μπούτση, η Γραμματέας του Δημοτικού Συμβουλίου, δημοτική σύμβουλος, Ελένη Αδάμ, η δημοτική σύμβουλος Αγγελική Μαρκαντώνη και η επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης, Αθηνά Κιούση.
*Οι κοινωνικές δομές και τηλεφωνικές γραμμές υποστήριξης είναι:
Το Δίκτυο Κατά της Βίας στο Σχολείο – Τηλ.: 116-11 για παιδιά και εφήβους, 8018011177 για γονείς.
Το Χαμόγελο του Παιδιού Τηλ.: 1056
Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας (ΕΚΚΑ) Τηλ.:1107 για παιδιά και εφήβους που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Η Εθνική Γραμμή Άμεσης Κοινωνικής Βοήθειας (ΕΚΚΑ) Τηλ.: 197 – για καταγγελίες
Το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, Τηλ.: 11188 (γραμμή καταγγελιών).
Επιπλέον, άλλοι φορείς που μπορούν να βοηθήσουν είναι:
το ΚΕΔΔΥ Κορωπίου, (Κέντρο Διάγνωσης Διαφοροδιάγνωσης και Υποστήριξης – πρώην ΚΔΑΥ) στην οδό Αδριανού 26, Τηλ.: 210.60.28.050.
το Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο Παλλήνης.
το Κέντρο Ψυχικής Υγείας, Αγίας Παρασκευής- Χαλανδρίου
Τέλος, το Γραφείο Κοινωνικών Υπηρεσιών του Δήμου Κρωπίας, που στεγάζεται στο δημοτικό κτίριο «Αριστείδης Γκίκας» (οδός Β. Παπαμιχάλη 4, 210-60 26 441, e-mail : koin.ypir.dkropias@gmail.com).
