Χιλιάδες ακίνητα, τα οποία περιήλθαν στην κυριότητα των τραπεζών, ως αποτέλεσμα πλειστηριασμών και οριστικών διακανονισμών χρέους, ετοιμάζονται να πέσουν στην αγορά, είτε για πώληση είτε για ενοικίαση. Η αξία των ακινήτων αυτών, που ανήκουν στις τέσσερις συστημικές τράπεζες αλλα και σε Funds – Servicers, ξεπερνά τα 4 δισ. ευρώ και θεωρούνται «ξεχασμένα» λόγω των χρονοβόρων και κοστοβόρων διαδικασιών τακτοποίησής τους που απαιτούνται για τη μεταβίβασή τους.
Η κυβέρνηση, σε συνεργασία με τις τράπεζες, καταλήγει σε μια λύση που θα λύσει τα χέρια των τραπεζών. Το σχέδιο που επεξεργάζεται το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προβλέπει ότι οι τράπεζες, τα funds και οι servicers θα μπορούν να πουλήσουν τα ακίνητα με τη δέσμευση ότι σε ένα διάστημα 2-3 ετών θα ολοκληρωθεί η τακτοποίησή τους και θα αποκτήσουν την αναγκαία «ηλεκτρονική ταυτότητα».
Υπολογίζεται ότι οι τράπεζες διαθέτουν στο ενεργητικό τους περίπου 25 χιλιάδες ακίνητα, εκ των οποίων περίπου το 55%-60% είναι οικιστικά, το 30%-35% εμπορικά ακίνητα και το υπόλοιπο περίπου 10% οικόπεδα και αγροκτήματα. Το μεγαλύτερο μέρος του χαρτοφυλακίου αυτού (περίπου 65%) βρίσκεται στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα και κυρίως στην Αθήνα, ενώ το υπόλοιπο είναι διάσπαρτο σε όλη τη χώρα και μόνο ένα μικρό μέρος αφορά ακίνητα στο εξωτερικό, τα οποία αποκτήθηκαν από τις πρώην ή υφιστάμενες θυγατρικές των ελληνικών τραπεζών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη (π.χ. Βουλγαρία, Ρουμανία, Κύπρος).
Το απόθεμα των ακινήτων αυτών αυξάνεται σταδιακά τα τελευταία χρόνια, καθώς τα ακίνητα που αποκτούν οι τράπεζες από τους πλειστηριασμούς είναι περισσότερα από αυτά που, έως σήμερα τουλάχιστον, προωθούν για πώληση στην αγορά. Συγκεκριμένα, οι τράπεζες αποκτούν σήμερα σχεδόν το 80% των ακινήτων που πλειστηριάζονται επιτυχώς, ενώ απαιτείται μια χρονοβόρα διαδικασία ωρίμανσης των ακινήτων που διαρκεί από 8 έως 12 μήνες, πριν αυτά διατεθούν προς πώληση στην αγορά.
Το σχέδιο με τις εκ των υστέρων τακτοποιήσεις θα δώσει ουσιαστικό κίνητρο στις τράπεζες να ρίξουν ακίνητα στην αγορά που σήμερα παραμένουν αναξιοποίητα, καθώς η συντήρηση και τακτοποίησή τους κοστίζει πολλά χρήματα. Ενδεικτικά είναι τα θέματα τακτοποίησης που αφορούν σε οριζόντιες ιδιοκτησίες και συνιδιοκτήτες (π.χ. κλεισμένοι φωταγωγοί σε πολυκατοικίες και άλλα κοινόχρηστα ζητήματα, των οποίων η τακτοποίηση απαιτεί συναίνεση από όλους τους ιδιοκτήτες). Εφόσον όμως τα πουλήσουν, θα έχουν όλο το περιθώριο αλλά και το χρήμα να προχωρήσουν στην πολεοδομική τακτοποίησή τους που θα είναι υποχρεωτική.
Στην κυβερνητική πρωτοβουλία για το «ξεμπλοκάρισμα» των ακινήτων που βρίσκονται στο «στοκ» των τραπεζών αναμένεται να αναφερθεί ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο πλαίσιο της ομιλίας του στη ΔΕΘ, η οποία θα επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό στο στεγαστικό πρόβλημα της χώρας. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία με άμεσο αλλά και έμμεσο αντίκτυπο, καθώς η διάθεση των τραπεζικών ακινήτων θα επηρεάσει σε κάποιο βαθμό τις τιμές στην κτηματαγορά.
Άλλωστε, οι ίδιες οι τράπεζες έχουν αναλάβει και έναν ρόλο κτηματομεσίτη για να προωθήσουν μέσω του διαδικτύου τα τακτοποιημένα ακίνητα που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους. Περισσότερα από 3.600 ακίνητα είναι σήμερα «ανεβασμένα» στις πλατφόρμες της Εθνικής, της Eurobank και της Alpha Bank.
Συγκεκριμένα, οι ιστοσελίδες που έχουν δημιουργήσει οι τράπεζες είναι:
• Η realestateonline.gr της Εθνικής Τράπεζας: Στην ιστοσελίδα διατίθενται προς πώληση πάνω από 1600 ιδιόκτητα ακίνητα της τράπεζας, όλων των κατηγοριών, όπως κατοικίες, διαμερίσματα, εμπορικά ή βιομηχανικά ακίνητα, οικόπεδα κ.λπ., τα οποία προηγουμένως έχουν τακτοποιηθεί από τυχόν παρατυπίες και είναι έτοιμα προς πώληση. Ο αριθμός των ακινήτων που φιλοξενούνται στην πλατφόρμα αυξάνεται καθημερινά με νέες αναρτήσεις, ενώ τα τελευταία τρία χρόνια που λειτουργεί η πλατφόρμα έχουν πουληθεί πάνω από 1.000 ακίνητα. Μέσω της πλατφόρμας μπορεί κάποιος, όχι μόνο να εντοπίσει ένα ακίνητο, αλλά και να συμμετάσχει στη δημοπρασία για την απόκτησή του.
• Η findyourproperty.gr της Eurobank: Στην ιστοσελίδα φιλοξενούνται πάνω από 1.000 ακίνητα της τράπεζας που διατίθενται προς πώληση ή προς ενοικίαση.
• Η astikaakinita.gr και η propertynow.gr της Alpha Bank, μέσω των οποίων διατίθενται ακίνητα είτε προς πώληση είτε προς ενοικίαση, ενώ προβάλλονται και τα ακίνητα που βγαίνουν σε πλειστηριασμό από την τράπεζα. Μέσα από αυτές τις δύο πλατφόρμες διατίθενται πάνω από 1.000 ακίνητα προς πώληση και ενοικίαση.
• Η properties4sale.gr της Τράπεζας Πειραιώς, μέσω της οποίας μπορεί κάποιος να συμμετάσχει σε δημοπρασίες ακινήτων. Οι δημοπρασίες διενεργούνται σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο – προς το παρόν δεν υπάρχει δημοπρασία σε εξέλιξη – και η πλατφόρμα αναμένεται να ανασχεδιαστεί για να εξυπηρετεί και τις ανάγκες του προγράμματος «Σπίτι μου».
Πρακτικά, οι τράπεζες προχωρούν σε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για την απελευθέρωση του ακινήτου από το δάνειο και αρκετές φορές το επισκευάζουν ή το ανακαινίζουν για να αυξήσουν το τίμημα της πώλησης. Τα πιστωτικά ιδρύματα ωστόσο δεν σταματούν εκεί.
Προσφέρουν πακέτο μαζί με το ακίνητο και στεγαστικό δάνειο με προνομιακούς όρους σε όσους πληρούν φυσικά τα πιστοληπτικά κριτήρια και υπό την προϋπόθεση ότι ο ενδιαφερόμενος θα καταβάλλει ο ίδιος τουλάχιστον το 20% – 25% της αξίας του ακινήτου.
Εκτός από τις πλατφόρμες που ανήκουν αμιγώς σε τράπεζες, σημαντικός αριθμός ακινήτων διατίθεται μέσα από τις ιστοσελίδες που έχουν αναπτύξει τα funds τα οποία έχουν αγοράσει κόκκινα δάνεια. Μεταξύ αυτών είναι η realestateintrum.gr που έχει αναπτύξει η Intrum και η altamiraproperties.gr της doValue. Πρόκειται για περίπου 9.600 ακίνητα που είναι προγραμματισμένα να διατεθούν μέσω της ιστοσελίδας έως και τις αρχές του επόμενου χρόνου.
