Πέντε τουλάχιστον κατηγορίες συνταξιούχων διεκδικούν αναδρομικά ποσά συντάξεων, τα οποία για τους περισσότερους κυμαίνονται από 410 έως 4.000 ευρώ, ενώ για ορισμένους φτάνουν μέχρι και 12.000 ευρώ.
Η απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ), που αναμένεται να εκδοθεί πιθανώς μέσα στον Νοέμβριο, θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για το πότε και σε ποιους θα καταβληθούν οι πληρωμές.
Οι πέντε κατηγορίες συνταξιούχων που ζητούν αναδρομικά είναι οι εξής:
1. Συνταξιούχοι επικουρικών ταμείων που λαμβάνουν ποσά άνω των 200 ευρώ ή έχουν συνολικό εισόδημα από κύριες και επικουρικές συντάξεις πάνω από 1.000 ευρώ. Αυτοί διεκδικούν αναδρομικά από τις επικουρικές συντάξεις τους για 11 μήνες, λόγω των μειώσεων που επιβλήθηκαν με τους νόμους 4051/2012 και 4093/2012, οι οποίες κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το Συμβούλιο της Επικρατείας για την περίοδο Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016.
2. Συνταξιούχοι του Δημοσίου που έχουν κύριες συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ. Αυτοί διεκδικούν επιστροφές για 23 μήνες από την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων, η οποία κρίθηκε αντισυνταγματική από το Ελεγκτικό Συνέδριο για την περίοδο από Φεβρουάριο 2017 έως Δεκέμβριο 2018.
3. Συνταξιούχοι χηρείας από το Δημόσιο που συνταξιοδοτήθηκαν μετά το 2016 διεκδικούν αναδρομικά, σύμφωνα με απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το 70% της αρχικής σύνταξης του θανόντος, αντί του 760% της επανυπολογισμένης σύνταξης, η οποία ήταν χαμηλότερη.
4. Συνταξιούχοι που λαμβάνουν επικουρική σύνταξη μετά την 1/1/2015 και έχουν καταβάλει επιπλέον εισφορές, διεκδικούν αναδρομικά την αύξηση των επικουρικών τους συντάξεων με το ποσό που αντιστοιχεί στις επιπλέον εισφορές που κατέβαλαν ως ασφαλισμένοι. Ο ΕΦΚΑ δεν έχει συμπεριλάβει αυτές τις εισφορές στον υπολογισμό των συντάξεών τους, παρά τις διατάξεις του νόμου 4387/2016 (άρθρα 96 και 30). Σε τουλάχιστον τρία ταμεία, όπως το ΤΕΑΠΟΚΑ, η Εθνική (ΛΕΠΕΤΕ) και η Εμπορική (ΤΕΑΠΕΤΕ), οι προσαυξήσεις δεν έχουν καταβληθεί στους συνταξιούχους.
5. Συνταξιούχοι με λανθασμένους ή ελλιπείς επανυπολογισμούς συντάξεων που έχουν 30 χρόνια ασφάλισης και άνω.
Με την απόφαση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ), αναμένεται να καθοριστεί ένα χρονοδιάγραμμα πληρωμών από την κυβέρνηση για περίπου 360.000 συνταξιούχους της πρώτης κατηγορίας, οι οποίοι έχουν ήδη προσφύγει στα Πρωτοδικεία για τα αναδρομικά 11μήνου σε επικουρικές συντάξεις και Δώρα.
Αντίστοιχα, θα προκύψει ζήτημα και για την αποκατάσταση των συνταξιούχων που υπέστησαν τις ίδιες περικοπές αλλά δεν προσέφυγαν στα δικαστήρια. Σχεδόν 800.000 συνταξιούχοι, οι οποίοι δεν έχουν καταθέσει αγωγές, δικαιούνται σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας τα ίδια ποσά με εκείνους που έχουν υποβάλει προσφυγές.
Τα ποσά των διεκδικήσεων είναι:
*Τα αναδρομικά των επικουρικών συντάξεων και των Δώρων κυμαίνονται από 410 έως 4.004 ευρώ.
*Για τα αναδρομικά που προκύπτουν από τις κρατήσεις ΕΑΣ, οι ποσότητες κυμαίνονται από 500 έως 11.000 ευρώ.
*Τα αναδρομικά των συντάξεων χηρείας μπορεί να φτάσουν έως 7.500 ευρώ.
*Όσον αφορά τα αναδρομικά που προέρχονται από την προσαύξηση των επικουρικών συντάξεων, οι ποσότητες κυμαίνονται από 3.000 έως 12.000 ευρώ.
*Τέλος, τα αναδρομικά που σχετίζονται με τους ελλιπείς επανυπολογισμούς κυμαίνονται από 2.000 έως 9.000 ευρώ.
Το κόστος των αναδρομικών για όσους έχουν ενεργές διεκδικήσεις μέσω αγωγών και αποφάσεων ανέρχεται σε 500 εκατομμύρια ευρώ. Εάν συμπεριληφθούν και οι συνταξιούχοι που δεν έχουν υποβάλει αγωγές, το συνολικό κόστος ξεπερνά τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ, γεγονός που το καθιστά απαγορευτικό. Εάν αποφασιστεί η καταβολή ενός εφάπαξ ποσού αποζημίωσης αντί για αναδρομικά σε εκείνους που δεν προσέφυγαν στα δικαστήρια, το κόστος θα κυμανθεί γύρω από 1 με 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα αναδρομικά μπορούν να καταβληθούν σε δόσεις, είτε με 500 εκατομμύρια είτε με 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Το σχέδιο της κυβέρνησης θα παρουσιαστεί μετά την απόφαση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου.
Η απόφαση του ΑΕΔ
Η προσφυγή στο ΑΕΔ υποβλήθηκε από τον Άρειο Πάγο λόγω της διαφωνίας που προέκυψε μεταξύ του Α.Π. και του ΣτΕ σχετικά με τη συνταγματικότητα της περικοπής των Δώρων για τους συνταξιούχους της Τράπεζας της Ελλάδος.
Μέχρι την έκδοση της απόφασης, αναστάλθηκε η εκδίκαση των ομαδικών αγωγών που εκκρεμούν σε περίπου 360.000 περιπτώσεις στα Πρωτοδικεία.
Μετά την απόφαση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ), αναμένεται να υπάρξει ένα κύμα δικαστικών αποφάσεων σχετικά με τα αναδρομικά 11μήνου των επικουρικών συντάξεων.
Η εκτίμηση για το περιεχόμενο της απόφασης είναι ότι το ΑΕΔ θα αναγνωρίσει την εγκυρότητα των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας (Σ.τ.Ε.) και δεν θα εξετάσει την ουσία της διαφωνίας που προκύπτει από τον Άρειο Πάγο (Α.Π.). Στην πράξη, οι συνταξιούχοι που έχουν εκκρεμείς υποθέσεις θα δικαιούνται αναδρομικά από τις μειώσεις των επικουρικών συντάξεων, καθώς και από τα Δώρα των κύριων και επικουρικών συντάξεων.
Αμέσως μετά τη δημοσίευση της απόφασης του ΑΕΔ, η κυβέρνηση θα πρέπει να αξιολογήσει τις διαθέσιμες επιλογές της για να επιλύσει οριστικά την εκκρεμότητα που αφορά τους 360.000 συνταξιούχους. Επιπλέον, θα πρέπει να εξετάσει αν θα πρέπει να αποδοθούν αναδρομικά και στους άλλους 850.000 συνταξιούχους που έχουν υποστεί τις ίδιες περικοπές στις επικουρικές τους συντάξεις, αν και δεν έχουν υποβάλει προσφυγές.