Πέμπτη, 10 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΚΕΝΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑΣτο τραπέζι η επαναφορά της τακτοποίησης μεγάλων αυθαιρέτων – Τι προβλέπεται για...

Στο τραπέζι η επαναφορά της τακτοποίησης μεγάλων αυθαιρέτων – Τι προβλέπεται για την κατηγορία 5

Ποια είναι τα εμπόδια και ποια τα προαπαιτούμενα για να ξεμπλοκάρουν επενδύσεις, μεταβιβάσεις και οικοδομικές άδειες

Σε καθεστώς παρατεταμένης αναμονής βρίσκονται εδώ και πέντε χρόνια οι ιδιοκτήτες ακινήτων με μεγάλα αυθαίρετα της κατηγορίας 5, καθώς το πλαίσιο για την τακτοποίησή τους έχει παγώσει από το φθινόπωρο του 2020. Η έλλειψη δυνατότητας νομιμοποίησης αυτών των κτισμάτων έχει προκαλέσει αλυσιδωτές επιπτώσεις σε επενδύσεις, μεταβιβάσεις και έκδοση οικοδομικών αδειών, ακόμη και σε περιπτώσεις μικρών κατασκευαστικών παραβάσεων.

Η ισχύουσα απαγόρευση δεν επηρεάζει μόνο τα αυθαίρετα μεγάλης κλίμακας, αλλά «συμπαρασύρει» και χιλιάδες μικρά κτίσματα παλαιών εποχών, προκαλώντας αδιέξοδα για φτωχά νοικοκυριά και ακίνητα με ιστορία δεκαετιών. Συγκεκριμένα, η απαγόρευση αφορά κτίσματα που ανεγέρθηκαν πριν την 28η Ιουλίου 2011 αλλά δεν εντάχθηκαν εγκαίρως σε ρύθμιση.

Οι συνέπειες του παγώματος της κατηγορίας 5

Το πάγωμα της κατηγορίας 5 έχει παγώσει χιλιάδες μεταβιβάσεις και έχει οδηγήσει επενδυτικά σχέδια, κυρίως τουριστικών μονάδων, σε αδιέξοδο, στερώντας τους τη δυνατότητα χρηματοδότησης μέσω του αναπτυξιακού νόμου. Επιπλέον, ολόκληρες οικοδομές, κυρίως σε μεγάλα αστικά κέντρα όπως το Ηράκλειο, βρίσκονται αντιμέτωπες με υψηλά πρόστιμα λόγω αμέλειας τακτοποίησης.

Μικρές κατασκευές σε παλαιά ακίνητα, όπως λεβητοστάσια 2 τ.μ., εξωτερικές σκάλες, εξώστες ή ακόμα και μετατροπές αποθηκών σε δωμάτια, κατατάσσονται επίσης στην κατηγορία 5, εφόσον δεν υπάρχει σχετική οικοδομική άδεια, δημιουργώντας εμπόδια σε γονικές παροχές ή αγοραπωλησίες.

Τι χρειάζεται για την επαναφορά της τακτοποίησης

Το υπουργείο Περιβάλλοντος εξετάζει νομοθετική παρέμβαση που θα επαναφέρει τη δυνατότητα νομιμοποίησης, υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Ωστόσο, υπάρχουν τρία βασικά εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν:

  1. Εντοπισμός και κατεδαφίσεις αυθαιρέτων: Το ΣτΕ απαιτεί την υλοποίηση κατεδαφίσεων για αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2024, καθώς και για εκείνα που κατασκευάστηκαν από το 2011 έως το 2023. Μέχρι σήμερα, η σχετική δέσμευση του ΥΠΕΝ δεν έχει εφαρμοστεί στην πράξη.

  2. Ψηφιακή καταγραφή και σύστημα εντοπισμού: Η δημιουργία ενός αξιόπιστου πληροφοριακού συστήματος είναι απαραίτητη για να διαπιστωθεί ο πραγματικός αριθμός και η χρονολογία ανέγερσης των αυθαιρέτων, με έμφαση στις τουριστικές περιοχές όπου κατασκευές «βαφτίστηκαν» παλαιές.

  3. Ψηφιακή Τράπεζα Γης: Η πλήρης λειτουργία της αποτελεί προϋπόθεση για τη μεταφορά και εξαγορά συντελεστή δόμησης που σχετίζεται με την περιβαλλοντική αποκατάσταση, χρηματοδότηση ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων και τον νέο χωρικό σχεδιασμό.

Οι προτάσεις για τη νέα ρύθμιση

Η προωθούμενη ρύθμιση προβλέπει:

  • Νομιμοποίηση μόνο αυθαιρέτων με χρόνο κατασκευής πριν τις 28 Ιουλίου 2011.

  • Υποχρεωτικός έλεγχος 100% από ελεγκτές δόμησης (ιδιώτες μηχανικούς).

  • Καταβολή προστίμων ανάλογων με παλαιότερες ρυθμίσεις και δυνατότητα έκπτωσης (20% με εφάπαξ καταβολή).

  • Δυνατότητα πληρωμής σε δόσεις.

  • Διατήρηση του κτίσματος για 30 χρόνια μετά τη ρύθμιση.

  • Εξαγορά του υπερβάλλοντος συντελεστή από την Τράπεζα Γης για πλήρη νομιμοποίηση.

Συμπληρωματικό πρόστιμο – «εξαγορά»

Πέραν του αρχικού προστίμου, οι ιδιοκτήτες θα κληθούν να πληρώσουν και ένα περιβαλλοντικό τέλος στην Τράπεζα Γης. Το ποσό αυτό αφορά την εξαγορά του υπερβάλλοντος συντελεστή δόμησης και θα επιστρέφει στους δήμους μέσω του Πράσινου Ταμείου για έργα εφαρμογής πολεοδομικών σχεδίων.

Τι εξετάζεται ακόμη

Το ΥΠΕΝ μελετά προϋποθέσεις που θα περιορίσουν το ενδεχόμενο καταστρατήγησης του νέου πλαισίου, όπως εντατικοί έλεγχοι, αυστηρή τεκμηρίωση του χρόνου κατασκευής, και ειδική εκπαίδευση των ελεγκτών.

Με βάση τις εξελίξεις, η επαναφορά της δυνατότητας νομιμοποίησης των αυθαιρέτων κατηγορίας 5 αναμένεται να ξεμπλοκάρει χιλιάδες περιπτώσεις, αλλά και να συμβάλει σε μια οργανωμένη και διαφανή διαχείριση του δομημένου περιβάλλοντος.

RELATED ARTICLES

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

- Advertisment -

Most Popular

Recent Comments