Υποχρεωτική απόσυρση για οχήματα χωρίς ΚΤΕΟ: Στο προσκήνιο σχέδιο της Ε.Ε. για αυστηρούς τεχνικούς ελέγχους
Το ενδεχόμενο εφαρμογής της υποχρεωτικής απόσυρσης για εκατομμύρια οχήματα χωρίς ισχύον δελτίο τεχνικού ελέγχου (ΚΤΕΟ) επανέρχεται δυναμικά στην ατζέντα των ευρωπαϊκών θεσμών. Όπως προκύπτει από τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πάνω από 3 εκατομμύρια οχήματα στην Ελλάδα δεν έχουν προσέλθει για τεχνικό έλεγχο, γεγονός που καθιστά την κυκλοφορία τους εν δυνάμει επικίνδυνη και επιβαρυντική για το περιβάλλον.
Η προτεινόμενη ευρωπαϊκή οδηγία προβλέπει αυστηρές προϋποθέσεις για τη διατήρηση ενός αυτοκινήτου σε κυκλοφορία, καθιστώντας τον περιοδικό τεχνικό έλεγχο αναγκαία προϋπόθεση όχι μόνο για την ασφάλεια αλλά και για την πρόληψη περιβαλλοντικών κινδύνων. Οι αρχικές προτάσεις προέβλεπαν ότι όσα αυτοκίνητα παραμένουν ακινητοποιημένα για μακρό διάστημα, ή δεν έχουν περάσει από τεχνικό έλεγχο για δύο συνεχή έτη, θεωρούνται «απόβλητα» και οδηγούνται υποχρεωτικά σε απόσυρση και ανακύκλωση.
Παρόμοια τύχη αναμένεται να έχουν και όσα οχήματα έχουν αποτύχει σε τεχνικό έλεγχο, χωρίς οι ιδιοκτήτες τους να έχουν μεριμνήσει για τις απαραίτητες επισκευές. Επιπλέον, εφόσον ένα όχημα υποστεί σοβαρή βλάβη σε κινητήρα ή κιβώτιο ταχυτήτων και το κόστος επισκευής υπερβαίνει την εμπορική του αξία, τότε μπορεί να χαρακτηριστεί «μη επισκευάσιμο» και να αποσυρθεί με συνοπτικές διαδικασίες.
Η πρόταση αυτή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, κυρίως λόγω της πρόβλεψης να αποφασίζει ο κατασκευαστής και όχι ο ιδιοκτήτης για τη δυνατότητα επισκευής ή ανακύκλωσης. Το σημείο αυτό φαίνεται να τροποποιείται στο νεότερο προσχέδιο της Ε.Ε., σύμφωνα με το οποίο οι τελικές αποφάσεις επιστρέφουν στον ιδιοκτήτη του οχήματος.
Ανακύκλωση με κανόνες και ενιαία βάση δεδομένων
Το σχέδιο της Ε.Ε. προβλέπει επίσης αυστηρότερο έλεγχο της πορείας των προς ανακύκλωση οχημάτων, με στόχο να αποτραπεί η «επιστροφή» τους στους ευρωπαϊκούς δρόμους – ακόμα και μέσω τρίτων χωρών. Για τον σκοπό αυτό, προωθείται η χρήση ενιαίας βάσης δεδομένων σε όλα τα κράτη-μέλη. Οι κατασκευαστές θα φέρουν αυξημένη ευθύνη για την ορθή ανακύκλωση των παλαιών ΙΧ, καθώς και για την αξιοποίηση ηλεκτρονικών και μηχανικών μερών σε άλλα, συμβατά μοντέλα.
Μία ακόμη διάσταση που εξετάζεται αφορά τη δυνατότητα πώλησης ενός σοβαρά κατεστραμμένου αυτοκινήτου ως ανταλλακτικά. Η πρόταση που βρίσκεται υπό διαβούλευση φέρεται να περιορίζει αυτό το δικαίωμα, ώστε να μην επιτρέπεται η πώληση οχημάτων που πρέπει υποχρεωτικά να ανακυκλωθούν.
Αυστηρότεροι κανόνες και στις μεταβιβάσεις
Αλλαγές προτείνονται και για τις μεταβιβάσεις οχημάτων. Σύμφωνα με το σχέδιο, η ύπαρξη ισχύοντος δελτίου ΚΤΕΟ αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε μεταβίβαση. Το μέτρο αυτό θεωρείται κρίσιμο για την αποτροπή κυκλοφορίας ακατάλληλων οχημάτων μέσω μεταπωλήσεων. Ωστόσο, στην Ελλάδα εξακολουθεί να εντοπίζεται το φαινόμενο χορήγησης δελτίων τεχνικού ελέγχου χωρίς να προηγείται η νόμιμη διαδικασία, γεγονός που προκαλεί ανησυχίες για την αποτελεσματικότητα του ελέγχου.
Οι εξελίξεις υποδηλώνουν την πρόθεση των ευρωπαϊκών αρχών να εντείνουν τις πιέσεις για τον εκσυγχρονισμό του στόλου, περιορίζοντας τη χρήση παλαιών και ρυπογόνων οχημάτων. Ο κλάδος των συνεργείων, ωστόσο, εκφράζει την ανησυχία του για τις επιπτώσεις που θα έχει μια εκτεταμένη εφαρμογή της υποχρεωτικής απόσυρσης στη βιωσιμότητά του.